W centrum Wenecji, gdzie wody Wielkiego Kanału wpadają do laguny, wznosi się okazały pałac. Jego luksusowe sale wypełnione są wspomnieniami dawnej triumfalnej i bogatej historii Republiki Weneckiej. To Pałac Dożów – władców wyjątkowego imperium morskiego. Niesamowity cud architektoniczny jest symbolem państwowości i główną atrakcją miasta. W budynku oprócz mieszkań dożów znajdują się przestronne sale spotkań dla senatorów, mistrzów i sędziów najwyższych.
Historia budowy
Pod koniec X wieku Wenecja stała się potężną potęgą morską dowodzoną przez Dożów. Jego rezydencja wyglądała wówczas jak prosty, prosty, drewniany budynek, otoczony dużym murem z wieżami. Wyspiarskie położenie Wenecji doprowadziło do powstania specjalnej struktury państwowej i tożsamości w polityce. W ciągu kilku stuleci stopniowo ukształtował się złożony system rządów, łączący monarchię, oligarchię i demokrację. Uprzywilejowane społeczności lokalne wybierały szefa republiki – doża. W rzeczywistości był władcą o ograniczonych uprawnieniach. Prawdziwe kierownictwo Wenecji sprawowała szlachta, w szczególności Wielka Rada i Senat.
Starożytny pałac, zamknięty fortyfikacjami obronnymi, nie odpowiadał nowemu systemowi przywództwa republiki z rozszerzonymi możliwościami gospodarczymi i politycznymi. Wenecja była broniona przez flotę bojową, więc nie było potrzeby budowania potężnej fortecy. Miasto potrzebowało budynku, który byłby w stanie umieścić w jednym miejscu cały aparat rządowy władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej.
Od 1309 roku rozpoczęto budowę pałacu w stylu gotyckim. Pojawienie się najnowszych trendów tego okresu w architekturze i sztuce zaznaczyło się stopniowym powiększaniem powierzchni sal palazzo, budową nowych budynków oraz dekoracją elewacji eleganckimi elementami architektonicznymi wystroju. W dekorowanie pałacu w formie rzeźb i fresków zajmowali się weneccy artyści i rzemieślnicy. W 1424 roku palazzo uzyskał nietypowy kubiczny kształt z dziedzińcem. W XVI wieku pożary kilkakrotnie uszkadzały rezydencję, co doprowadziło do nowej konstrukcji i renowacji elewacji.
Główną ideą Pałacu Dożów było zainspirowanie otaczającego świata koncepcją niezależności, wielkości i finansowego dobrobytu Wenecji. Połączenie surowości, zwiewności i wyrafinowania form w architekturze powinno pozostawić niezatarte wrażenie w oczach zagranicznych ambasadorów. Po upadku Republiki Weneckiej Pałac Dożów stracił swoje potężne znaczenie. Przed przyłączeniem do Włoch w 1866 r. miasto znajdowało się pod protektoratem Francji, a następnie Austro-Węgier. Pałac został przekształcony w bibliotekę, a w niektórych salach mieściły się firmy komercyjne.
Pod koniec XIX wieku z inicjatywy władz włoskich przeprowadzono kompleksową przebudowę: wymieniono wiele kolumn, odrestaurowano rzeźby i freski. Budynek przekazany do administracji państwowej w celu ochrony zabytków. Od 1923 roku pałac jest oficjalnie muzeum.
Architektura i styl
Wygląd arcydzieła architektury jest niezwykły. Jedna fasada Pałacu Dożów wychodzi na lagunę, a druga – Plac św. Marka. Masywna, surowa budowla wsparta jest na lekkich ażurowych kolumnadach. Cała dolna kondygnacja jest pełna okrągłych łuków. Drugi poziom jest reprezentowany przez rząd cienkich kolumn tworzących otwartą loggię. Poprzez arkady dodają wyrafinowania stylowi architektonicznemu. Głowica każdej kolumny ozdobiona jest rzeźbionymi rzeźbami. Kolumnady w stylu gotyckim elegancko łączą się z orientalnym wystrojem.
Centralną część pałacu zdobi duży balkon, nad którym wznosi się posąg Sprawiedliwości. Górna część pałacu to gładka ściana z dużymi łukowymi oknami. Dach wieńczy postrzępiony gzyms, nad którym wznoszą się małe ostrołukowe wieżyczki z misternymi zdobieniami. Fasada pokryta jest różowym, białym i szarym marmurem.
Głównym wejściem do pałacu jest brama ujęta w dekoracyjne wzory, iglice i płaskorzeźby. Nad nimi wznosi się rzeźba doży Francesco Foscari, który klęka przed skrzydlatym lwem. Po bokach bramy znajdują się posągi młodych kobiet, symbolizujące siłę i miłosierdzie. Przechodząc pod łukiem lancetowym, zwiedzający mają majestatyczny widok na schody Gigantów. Jego kroki prowadzą do wielkich rzeźb Marsa i Neptuna, uważanych za patronów Wenecji.
Dziedziniec palazzo otoczony jest marmurowymi arkadami, a pośrodku znajdują się dwa małe brązowe baseny z wodą źródlaną. Tutaj można zobaczyć wiele różnych rzeźb postaci biblijnych, filozofów i naukowców starożytnej Grecji.
Sale
Pałac składa się z kilku budynków: rezydencji Dożów, sal Sprawiedliwości i Wielkiej Rady. Palazzo zachwyca bogactwem pokoi, z których każdy ma swoją nazwę i przeznaczenie. Ściany i sufity komnat ozdobione są wspaniałymi obrazami, rzeźbami i sztukaterią. Najlepsi rzeźbiarze i artyści średniowiecznej Italii zajmowali się dekoracją wnętrz. Malowanie w salach miało dla członków rządu znaczenie sakralne. Dzięki alegorii obrazowej decyzje stanowe Wenecji były gloryfikowane i idealizowane.
Największym pomieszczeniem pałacu jest Sala Wielkiej Rady. Ma 53 metry długości i 25 metrów szerokości. Ponad 2000 szlachetnych Wenecjan mogło tu jednocześnie siedzieć i dyskutować o aktualnych problemach kraju. Za tronem doży wznosi się płótno artystyczne „Raj” o wymiarach 22×7 m, gloryfikujące piękno Wenecji. Ściany i sufit pomalowane są obrazami obramowanymi złoconymi wzorami. Przedstawiają sceny z militarnych wyczynów Wenecjan na lądzie i morzu.
Gabinet doży ozdobiony jest drewnianym, rzeźbionym sufitem, malowniczymi fryzami, sztukaterią i marmurowym kominkiem. Meble tapicerowane pokryte złotą aksamitną tkaniną, lakierowany stół i lustra nadają pomieszczeniu szczególnego wytworności. W Sali Senatu można zobaczyć namalowane na suficie unikalne panele autorstwa słynnego weneckiego artysty Tintoretta. Głównymi postaciami malowideł są wizerunek Chrystusa i doji. Jest to swego rodzaju wskazówka, że senatorowie odpowiedzialni za gospodarkę i politykę zagraniczną Wenecji byli pod kuratelą syna Bożego.
Odwiedzających muzeum z pewnością zachwyci pompatyczny obraz G. Tiepolo w Sali Czterech Drzwi pt. „Wenecja przyjmuje dar Neptuna”. Artysta z wdziękiem przedstawił Wenecję jako kobietę w królewskiej szacie, u której stóp Neptun wylewa złote monety z miski. Członkowie rządu Wenecji, którzy badali zbrodnie państwowe, siedzieli w sali Rady Dziesięciu. Sufit tej sali jest podzielony rzeźbionymi złoconymi ramami z płótnami interpretującymi mitologiczne procesy.
Pokój, w którym spotkali się mistrzowie, otoczony jest obrazami holenderskiego artysty Hieronima Boscha. Obrazy przedstawiają satyrę na ludzkie przywary, pokusę i pokutę za grzech. Pałac Dożów zachwyca swoją wszechstronnością. Oprócz pomieszczeń pracy dla władz w budynku mieszczą się dwa więzienia. Jeden z ołowianymi ścianami pod dachem, a drugi w piwnicy na poziomie wody. Słynnymi więźniami Palazzo Dożów byli Giordano Bruno i Giacomo Casanova.
Godziny otwarcia i koszt biletów do pałacu
Pałac Dożów dla zwiedzających otwiera swoje gościnne bramy od 8:30 do 19:00 (w ciepłym sezonie od kwietnia do października) oraz do 17:30 (w zimnym sezonie od listopada do marca). Koszt jednego biletu z wizytą we wszystkich salach to 20 euro.
Gdzie się znajduje i jak się tam dostać
Pałac znajduje się w okolicy Piazza San Marco, gdzie skupiają się główne atrakcje Wenecji, więc dotarcie do struktury architektonicznej jest dość łatwe. Pływają tu autobusy wodne (vaporetto), orając wody Canale Grande. W pobliżu palazzo znajduje się molo, do którego przypływają promy i liniowce pasażerskie.