Meczet Kul-Sharif w Kazaniu jest częścią zespołu Kremla i jednocześnie miejscem wykonywania nabożeństw. Zgodnie z tradycją znajduje się tu biblioteka i rezydencja imama. A muzeum zaprasza wszystkich do zapoznania się z bogatą ekspozycją. Meczet Katedralny to miejsce, w którym gotuje się nie tylko życie duchowe, ale także świeckie. Odbywają się tam kursy mistrzowskie, konferencje, wykłady. Mogą go odwiedzać nie tylko muzułmanie, ale także wyznawcy innych wyznań, a także ateiści.
Historia budowy
Łamanie to nie budowanie – mówi mądrość ludowa. Meczet katedralny został zniszczony w 1552 roku i przez ponad 400 lat nikt nie chciał go odrestaurować. A tymczasem według zapisków pamiętnika gubernatora Andrieja Kurbskiego była to budowla majestatyczna i piękna. Szczegółowo opisał meczet, zanim został zniszczony na rozkaz Iwana Wasiljewicza. W XVIII wieku Katarzyna Wielka odwiedziła Kazań, gdzie została ciepło przywitana w osadzie tatarskiej. W Sukiennej Słobodzie, gdzie mieszkali prawosławni, z królową spotykano się skromniej.
Zniesiono zakaz praktykowania islamu, cesarzowa zezwoliła na budowę meczetów katedralnych, ale nie było mowy o odbudowie zniszczonego meczetu kazańskiego Kremla. W czasach sowieckich kościół został ekskomunikowany od państwa, istniejące meczety zostały zamknięte i nikt nie myślał o powrocie wierzącym, co zniszczył Iwan IV Wasiljewicz. Dopiero po pierestrojce i rozpadzie Związku Radzieckiego pojawiła się kwestia przywrócenia kremlowskiego meczetu. Pierwszy prezydent Tatarstanu Szaimjew poparł inicjatywę społeczeństwa Kazania.
W listopadzie 1995 roku postanowił odrestaurować Meczet Katedry Kremlowskiej. Zaczęli zbierać pieniądze na budowę. Prezydent Rosji Borys Jelcyn odpowiedział i obiecał przeznaczyć środki z budżetu państwa, ale tak się nie stało. Jednocześnie ogłoszono konkurs na najlepszy projekt meczetu. Wygrał zespół architektów: Łatypow, Sattarow, Saifullin, Safronow. Dzienniki Andrieja Kurbskiego, które są przechowywane w archiwum państwowym, pomogły im uwzględnić specyfikę historycznego wyglądu meczetu katedralnego na Kremlu.
W latach 1996-2005 zebrali ponad 400 milionów rubli. Darowizny od osób i organizacji. Pieniądze te wystarczyły na odbudowę Meczetu Kremla i uczynienie z niego religijnego i kulturalnego centrum Tatarstanu. Pierwsze nabożeństwo w nowym meczecie odbyło się 24 czerwca 2005 roku. To wydarzenie jest wspaniałym prezentem z okazji obchodów 1000-lecia Kazania. Odbudowa meczetu jest symbolem odrodzenia wielowiekowych tradycji Tatarstanu.
Zbudowany kompleks jest bardziej imponujący i znaczący niż niegdyś zniszczona konstrukcja. W budynku mieści się rezydencja imama, jest biblioteka i muzułmańskie wydawnictwo, nabożeństwa odbywają się w przestronnych salach. Dla turystów organizowane są wizyty w meczecie i muzeum, które działa od 2006 roku.
Historia nazw
Meczet nosi imię Imama Seyida Kul-Sharifa. Ten człowiek jest znaczącą postacią epoki upadku Chanatu Kazańskiego w 1552 roku. Seid Kul-Sharif był bezpośrednim potomkiem proroka Mahometa z linii wnuka tego ostatniego, Husajna. Pochodził z seidów krymskich, potem służył przez pewien czas w Chanacie Astrachańskim, a następnie wrócił do Kazania. Ale mułła został mianowany najwyższym seidem na krótko przed upadkiem chanatu, w październiku 1551 roku.
Seyid Kul-Sharif był wykształconą i wpływową osobą swoich czasów. Dokumenty historyczne świadczą o tym, że książęta rosyjscy utrzymywali z nim regularne kontakty, negocjowali i przesyłali bogate dary. Gdy Seyid jechał ulicą Kazania, mieszczanie przywitali go, a bogaci Tatarzy nie wahali się paść pod jego chapanem. Nawet chan zsiadł w jego obecności. Seyid był osobą twórczą: do dziś zachowało się kilka wierszy i wiersz. Kul-Sharif jest koneserem historii Rosji i Tatarów.
Widział, jak rosła potęga księstwa moskiewskiego, armia rosła w siłę, a jego państwo było rozdzierane wewnętrznymi sprzecznościami. Seyid jest jednym z tych, którzy oczekiwali smutnego końca państwa. Imam widział prawdziwe przygotowania rosyjskich książąt, ocenił zagrożenie dla chanatu. Uważał, że tylko aniołowie mogą pomóc Tatarom w nierównej walce, a na realną pomoc nie było gdzie czekać.
Wraz z księciem tiumeńskim Bibarsem w 1551 r. próbuje zmusić Iwana Moskiewskiego do przestrzegania warunków traktatu pokojowego z 1550 r. Widać, że to tylko chwilowe wytchnienie, ale dyplomaci starali się kupić czas. Ambasada okazała się jednak nieudana: Kul-Sharif i Bibars musieli zaakceptować kolejne warunki z Moskwy.
Kazań stawiał opór armii rosyjskiej przez 41 dni. Miasta broniło 30 tys. żołnierzy, a książę moskiewski dowodził 150 tys. Seyid Kul-Sharif był inspiratorem obrony: żaden z mieszkańców nie myślał o poddaniu się. W ostatnich dniach w twierdzy nie było ani kropli wody: harcerze Iwana Moskiewskiego zniszczyli wodociąg.
W końcu ze wszystkich obrońców pozostali przy życiu shakirdowie i imam. Bronili się jednak tak dzielnie, że pokonali Rosjan. Gubernator Andrei Kurbsky napisał, że wojska wkroczyły do Kazania, przestępując zwłoki Sharikolda. Seid ze swoimi oddziałami wycofał się, walcząc, wspiął się na dach meczetu, został zadźgany i zrzucony. Wyczyn legendarnego Seyida był przekazywany z ust do ust. Opisał ją także filozof Marjani. A na cześć ostatniego obrońcy państwa nazwano odrestaurowany meczet katedralny na kazańskim Kremlu.
Architektura
Meczet to wyjątkowa budowla. Kompleks składa się z:
- Meczet 5-piętrowy. Parter jest przekazany Muzeum Islamu, usługi znajdują się na piętrze technicznym. Jest miejsce na rytualne mycie. Na pierwszym piętrze znajduje się sala, w której modlą się mężczyźni oraz gabinet imama. Kobiety mogą modlić się na drugim piętrze, są też strefy dla turystów. Zaletą budynku są osobne wejścia dla kobiet i mężczyzn.
- Straż pożarna. To przysadzisty budynek na południe od meczetu z niebieskim dachem. Są pokrewne stylistycznie.
- Wydawcy i wyjątkowa biblioteka.
8 półksiężyców (tyle było w meczecie w XVI wieku) meczety skierowane są do Mekki: orientację przeprowadzono za pomocą satelity. Wysokość każdego minaretu wynosi 57 m. Centralna kopuła wznosi się do 36 m. Profil budowli jest przedstawiony jako skrzyżowanie kwadratów pod kątem 45 stopni: w ten sposób zostaje odtworzony symbol muzułmanów – błogosławieństwo Allaha. Łuki powtarzają zarysy jurt nomadów: pierwsi Tatarzy mieli takie meczety. Na kopule okna są wyrzeźbione w kształcie tulipana: symbolu odrodzenia wśród Bułgarów.
Tulipan powtarza się w witrażach. Budynek licowany jest jasnym kamieniem, kopuły są niebieskie. Wszystko to powinno wywoływać uczucie czystości, prostoty i czystości. Myśli patrzących na meczet powinny być tak czyste jak sam budynek. W hali może jednocześnie modlić się 1,5 tys. muzułmanów. Kolejne 10 000 może zmieścić się przed meczetem: na płytkach brukujących plac zaznaczono miejsca do odprawiania modlitw.
Wnętrze
Wewnątrz meczetu ma porządną dekorację. Tutaj możesz zobaczyć:
Do pracy użyto serpentyn, granitu, onyksu, marmuru. Dywany modlitewne zostały wysłane przez rząd irański. Czeski kryształowy żyrandol waży 2 tony. Przy budowie meczetu pracowali budowniczowie z Turcji.
Interesujące fakty
Kilka faktów historycznych z życia tego, którego imię nosi meczet:
- Podczas ostatniej ambasady imama i księcia Bibarsa oferowali Iwana Moskiewskiego jako zakładnika królowej Syuyumbike ze swoim młodym synem Utiamysz-Girejem. Osoby królewskie przetrzymywane na dworze moskiewskim, zdaniem dyplomatów, miały zapewnić trwały pokój Rosjanom i Tatarom. Prośba została odrzucona, ale może właśnie ten historyczny fakt dał początek legendzie o nagłym wybuchu namiętności rosyjskiego księcia do pięknego regenta?
- Po służbie w Chanacie Astrachańskim Szarif otrzymał dodatkowe imię Khajitarkhani. Następnie został nazwany amirem, czyli przywódcą.
- Możesz zapoznać się z dziełami literackimi Kul-Sharifa w zbiorze „Życie jest okrutne, życie jest piękne”, opublikowanym pod redakcją A. Sharipova w 1997 roku.
Dawny meczet Kremla został zbudowany w XIII wieku, nazywał się Al-Kabir. Meczet Katedralny to nowy budynek, ale istnieje już wiele ciekawych faktów i legend:
- Kopuła meczetu przypomina tatarski kapelusz: prawo do noszenia mieli tylko członkowie rodziny królewskiej.
- Istnieje opinia, że meczet na Kremlu jest największym w Europie. Ale to nie odpowiada rzeczywistości: złudzenie jest generowane przez znaczenie przebudowy konstrukcji dla Tatarów.
- To symboliczne, że w konkursie projektowym wygrali mieszkańcy Tatarstanu. Ich konkurentami byli architekci z Rosji, Libanu, Turcji.
Dziś meczet katedralny jest duchowym centrum muzułmanów z regionu Wołgi.
Zasady zwiedzania
Aby nie urazić uczuć muzułmanów, odwiedzając meczet, musisz przestrzegać zasad:
Przy wejściu wszyscy turyści mogą skorzystać z bezpłatnych pelerynek, szalików i pokrowców na buty.
Godziny otwarcia i ceny biletów
Meczet jest otwarty dla turystów codziennie od 9.00 do 18.00, w piątki od 12 do 14 godzin przerwy na modlitwę. Od 17.30 meczet jest otwarty tylko dla wyjść. Wstęp do meczetu jest bezpłatny, ale do zwiedzania Muzeum Islamu wymagany jest bilet. Dla dorosłych cena wynosi 200 rubli, dla innych kategorii – 80 rubli. Zwiedzanie wystaw i kursy mistrzowskie są płatne osobno.
Gdzie się znajduje i jak się tam dostać
Meczet znajduje się pod adresem: 420111, Rosja, Republika Tatarstanu, Kazań, Kreml, 13. Można tam dojechać metrem do stacji Kremlevskaya, a następnie pieszo. Autobusami 6, 15, 35, 75, 29, 74 do przystanków „Stadion Centralny”, „TsUM”, „Pałac Sportu”.