Rzym jest rzeczywiście potwornie stary. Starożytne katakumby, starożytne świątynie, groty, sieć wąskich uliczek, niepozorne budynki najbogatszych kościołów – wszystko to tworzy nieopisaną atmosferę. A religijny świat Rzymu jest odrębnym wszechświatem z własnymi prawami i tradycjami. Kościoły Rzymu są tak różnorodne i kolorowe, że mimowolnie zaczynasz wątpić, który z nich musisz zobaczyć jako pierwszy.

Bazylika Świętego Piotra

Nowoczesna Bazylika św. Piotra jest charakterystycznym punktem w Rzymie. Jeśli wszystkie drogi gdzieś prowadzą, to właśnie do tej monumentalnej budowli, która jest prawdziwym ucieleśnieniem historii w kamieniu. Nad jego projektem pracowały w różnym czasie tysiące osób, które prowadziły prace rekonstrukcyjne. Liczba ta nie jest przesadą – historia tego miejsca rozpoczęła się w IV wieku, kiedy to nad grobem św. Piotra zaczęto budować małą i dość skromnie zaprojektowaną bazylikę.

Na początku XVI wieku z jakiegoś nie do końca oczywistego powodu papież zainicjował odbudowę bazyliki. Wkrótce pojawiła się aktualna Katedra św. Piotra – okazała budowla, która symbolizuje władzę papieża i jest ziemską twierdzą katolickiego świata. Katedra jest otwarta dla zwiedzających od 7:00 do 19:00. Wstęp wolny. Za możliwość wejścia na kopułę Michała Anioła trzeba będzie dodatkowo zapłacić – minimalna cena biletu to 6 EUR.

Koloseum, Forum Romanum, Palatyn z jednym biletem
Wstęp Czas do Bazyliki św. Piotra z audioprzewodnikiem
Szybki wstęp do Muzeów Watykańskich i Kaplicy Sykstyńskiej
Galeria Borghese: Wstęp zarezerwowany Skip-the-
Line: Muzea, Kaplica Sykstyńska, Bazylika św. Piotra
Rzym: Wycieczka autobusowa hop-on hop-off po
Rzymie: 24, 48 lub 72 godziny
Bazylika Świętego Piotra z wejściem na kopułę i zwiedzaniem krypty

San Giovanni na Lateranie

Bazylika na Lateranie znajduje się na najwyższym poziomie wśród wszystkich budowli sakralnych Rzymu, przewyższając pod względem statusu tak starożytne i niezaprzeczalnie czczone zabytki, jak Bazylika św. Piotra. W arcybazylice znajduje się tron papieski. Tu kiedyś stał pierwszy chrześcijański kościół w Rzymie. Później – już w IX wieku – na Wzgórzu Laterańskim pojawiła się katedra św. Jana Chrzciciela, która przez pewien czas zachowała status jedynej świątyni papieskiej.

Prawdziwy świt nadszedł dla Bazyliki Laterańskiej, gdy Borromini podjął się jej przebudowy, nadając archibazylice jasne, barokowe rysy. W tym samym czasie z samego Forum Romanum przetransportowano ogromne brązowe drzwi, które zostały zainstalowane w głównym portalu. Bazylika San Giovanni zachwyca bogactwem fresków i mozaik wykonanych w klasycznym stylu bizantyjskim. Rzeźbione sufity, ozdobione stiukowymi kolumnami, rzeźbami apostołów, starożytnymi artefaktami religijnymi wykonanymi ze srebra i kamieni szlachetnych – bazylika uzasadnia napis nad głównym wejściem: „matka wszystkich kościołów w Rzymie i na świecie”.

Kościół Santa Maria Maggiore

Bazyliki Mariackiej nie sposób nie zauważyć, gdyż jest to największy kościół w katolickiej stolicy, o czym dyskretnie przypomina jej nazwa: „major” – duży. Tak, a przed wejściem znajduje się piętnastometrowy posąg Matki Boskiej odlany z brązu. Ciężko przypadkowo przejść obok. Dodatkowo pomimo tego, że data powstania kościoła odsyła nas do IV wieku naszej ery, ten kościół jest prawie jedynym w Rzymie, który prawie w całości zachował swój autentyczny wygląd. Z jej fundacją związana jest legenda o Matce Bożej, która na miejscu, gdzie padał śnieg, nakazała wybudować świątynię.

Spadł śnieg, a cerkiew zaczęto nazywać Cerkwią Matki Bożej Śnieżnej, ale ta akcja miała miejsce w sierpniu. Mozaika z XIII wieku poświęcona jest tej historii z niezwykłą kunsztem. Najbogatsze malowidła sufitowe, średniowieczne mozaiki i wspaniałe przykłady sztuki mozaikowej, zachowane z czasów budowy kościoła, opowiadają o życiu Chrystusa, przekazują historie ze Starego Testamentu. Kościół składa się z trzech kaplic, z których najsłynniejszą jest Kaplica Sykstyńska, dzięki czemu zarówno miłośnicy świątyń kulturalnych, jak i pragnący dotknąć świętych relikwii z pewnością będą zadowoleni z wizyty tutaj.

San Pietro in Vincoli

Bazylika znana jest również jako bazylika św. Piotra w kajdanach, czyli w kajdanach. Warto zauważyć, że ten artefakt, będący ważną świątynią religijną, przechowywany jest we współczesnej bazylice. „Uczciwe kajdany” znalazły się tutaj dzięki Eudoksji, królowej bizantyjskiej, która swego czasu podarowała je papieżowi. Założyła także świątynię w Rzymie, którą dziś nazywamy San Pietro in Vincoli.

Bazylika znajduje się na liście siedmiu największych tego typu budowli w Rzymie i przez wiele stuleci była jednym z ośrodków pielgrzymkowych. Jego fasada wygląda zupełnie nijako, nie jest to jednak zaskakujące. Zewnętrzna skromność wyróżnia większość budynków z IV wieku. Jednak większość turystów przyjeżdża tu nie ze względu na święte relikwie, ale po to, by na własne oczy zobaczyć oszałamiający grób Juliusza II Michała Anioła z rzeźbiarską kompozycją czterdziestu postaci i niewątpliwie genialną rzeźbą „Mojżesz” tego samego mistrza.

Santa Maria Sopra Minerwa

Ta budowla, wykonana z jasnego kamienia, jest jedną z głównych świątyń zakonu dominikanów. Został przeniesiony do zakonu w VIII wieku. Następnie na miejscu współczesnej bazyliki znajdowała się rotunda, nazwana imieniem Minerwy, od nazwy znajdującej się nieopodal starożytnej świątyni o tej samej nazwie. To tutaj swego czasu Galileusz i hrabia Cagliostro „dobrowolnie” wyrzekli się swoich poglądów. Nie rozpoznać Santa Maria sopra Minerva jest dość trudne.

To chyba jedyna świątynia w Rzymie, wykonana w stylu gotyckim z ostrołukowymi łukami i błękitnymi sklepieniami, umiejętnie pomalowanymi gwiazdami. Niestety średniowieczny gotyk nie dotarł do nas w czystej postaci – w postaci bazyliki wciąż widoczne są elementy barokowe, tradycyjne dla mistrzów florenckich i Rzymu. Główną wartością świątyni jest nadal figura Chrystusa z krzyżem, której przypisuje się dzieło Michała Anioła. Jest podtrzymywany w duchu starożytności i ukazuje moment zmartwychwstania Chrystusa.

Santa Maria del Popolo

Dość duży budynek, utrzymany w odcieniach szarości i błękitu, niewiele osób jest zmuszonych patrzeć na siebie, za tak nijaką skorupą kryją się tylko prawdziwe skarby. Według legendy w miejscu bazyliki znajdował się niegdyś grobowiec Nerona, nad którym stopniowo rosła, szybko wybierana przez kruki, topola. Miejsce to uważano już za przeklęte, a pojawienie się kostnego drzewa i czarnych ptaków sprawiło, że obraz był jeszcze mniej atrakcyjny. Wszystko zmieniło się pod koniec XI wieku, kiedy papieżowi przyśniło się marzenie. Matka Boża nakazała zburzyć topolę i na jej miejscu wybudować świątynię.

Najpierw była kaplica, a potem sama bazylika. O wnętrzu tego miejsca można opowiadać godzinami – wielu geniuszy swojej epoki pozostawiło tu swoje arcydzieła. Tak więc, w różnych okresach, nad projektem kaplic pracował Giovanni Bernini, który nadał budynkowi barokowy wygląd, Rafael Santi, który ozdobił kopułę w dużej skali i pod względem zakresu i projektu, Stworzenie mozaiki świata, Caravaggio, włoski mistrz, który podarował temu miejscu całe dwa obrazy, oraz Pinturicchio, choć turyści nie będą mogli zobaczyć dzieła tego ostatniego. Zaprojektowana przez niego kaplica była mocno uszkodzona i została już zrekonstruowana przez Berniniego.

Kościół św. Klemensa

Na wschód od Koloseum znajduje się mały kościół, ale pod niskimi łukami znajduje się prawdziwy magazyn chrześcijańskich świątyń, datowany na czasy cesarza Nerona. Co dziwne, w tej bazylice można nawet pokłonić się prawosławnym świętym, w szczególności relikwiom Cyryla, który stworzył słowiański alfabet. Na dolnym poziomie znajduje się grób św. Klemensa, jeden z najważniejszych elementów bazyliki. Interesujące są lokalne mozaiki. Współcześnie bardziej przypominają komiksy, ponadto wiele napisów jest wykonanych w dalekim od wysokiego stylu.

Pozwala to językoznawcom mówić o istnieniu wczesnego języka włoskiego. Pod stosunkowo nowymi założeniami średniowiecza w XX wieku odkryto ruiny wczesnochrześcijańskiej świątyni. Szczególnie interesująca jest świątynia Mitry, której początki sięgają III wieku. Obecnie zachowała się z niej grota, w której pod sklepionym sufitem stoją ławki i kamienny ołtarz. Ale archeolodzy też na tym nie poprzestali – pod grotą znajdowały się pozostałości pomieszczeń cywilnych zniszczonych za czasów Nerona.

Santa Maria w Cosmedin

Kościół ma lakoniczną, surową konstrukcję, znajduje się na lewym brzegu Tybru. Do IV wieku Bull Forum znajdowało się na miejscu kościoła, a jeszcze wcześniej starożytnej świątyni zbudowanej na cześć Herkulesa. Pierwszy budynek służył potrzebom cywilnym – pełnił funkcję punktu dystrybucji żywności dla ubogich, ale stopniowo wszystkie fundusze charytatywne koncentrowały się w rękach Tronu Papieskiego, a do VII wieku sam kompleks stał się własnością społeczności greckiej, która uciekł do Rzymu po upadku Bizancjum.

Nawet w suwerennej nazwie kościoła wyczuwa się echo tamtych czasów: „kosmidion” – z greckiego „piękny”. Ta cecha nie była przypadkowa – wnętrze świątyni jest naprawdę niesamowite. Posadzki Cosmati, autentyczny gotycki ołtarz z czerwonego granitu, wielkanocny kandelabr zachowany z XIII wieku, fragmenty mozaiki Chrztu Pańskiego (reszta przechowywana jest w Bazylice św. Piotra i w Galerii Uffizi w słonecznej Florencji) – to wszystko może być widoczne w kaplicach.

Dzwonnica, jedna z najwyższych w Rzymie, jest niezwykle ażurowa i ozdobiona wielokolorową majoliką. Nieco niezwykłym symbolem kościoła są „Usta Prawdy” – marmurowa płyta o średnicy prawie dwóch metrów. Dokładne zastosowanie tego echa starożytności wciąż nie jest do końca jasne, ale zdobiąca go maska Trytona zdecydowanie wzbudza zainteresowanie turystów.

Santa Maria na Zatybrzu

Dziwne, ale ta bazylika – ze względu na szereg okoliczności historycznych – stała się jedną z najpopularniejszych bazylik wśród ludności prawosławnej. Przy jej ołtarzu zainstalowano nawet dwie prawosławne ikony, ale należy rozumieć, że historia powstania samej cerkwi nie jest w żaden sposób związana z prawosławiem. Ważne jest, aby zrozumieć, że Santa Maria in Trastevere jest uważana za prawdopodobnie pierwszą chrześcijańską bazylikę oficjalnie dozwoloną w Rzymie. Nowoczesny budynek powstał w większości w XII wieku.

Głównym budulcem były bloki trawertynowe, które zostały zaczerpnięte ze starożytnych term. W tamtych czasach taka praktyka była powszechna. Fasadę zdobi wizerunek Matki Boskiej z Jezusem w ramionach. Fresk pochodzi z XIII wieku. Przestrzeń wewnętrzna – z wysokimi sufitami, sztukaterią i złoceniami – jest „obramowana” mozaikami w stylu cosmatesco.

Kościół Santa Sabina

Bazylika znajduje się na wzgórzu Awentyn i jest częścią zespołu klasztornego zakonu dominikanów. Został wzniesiony na szczątkach matrony Sabiny, czczonej w Rzymie. Już w X wieku lokalne władze doceniły wszystkie zalety lokalizacji bazyliki i przekształciły ją w fortyfikacje. Ten stan rzeczy nie trwał jednak długo – wkrótce budowla kościoła zaczęła przechodzić z rąk jednej szlacheckiej rodziny rzymskiej w ręce drugiej.

Szereg przebudów przerwała dopiero połowa XX wieku, kiedy dominikanie zapragnęli przywrócić bazylice jej autentyczny wygląd. Dzięki temu była w stanie zachować wszystkie charakterystyczne cechy starożytnej rzymskiej struktury. Jeśli znajdziesz się w kościele Santa Sabina, koniecznie wejdź na dziedziniec, gdzie rośnie stare drzewo pomarańczowe. Według legendy to drzewo było pierwszym drzewem pomarańczowym wyhodowanym we Włoszech.

San Paolo-Fuori-le-Mura

Ta bazylika jest jedną z czterech tak zwanych bazylik patriarchalnych w Rzymie. Znajduje się poza murami miasta, w miejscu, gdzie według legendy pochowany został apostoł Paweł. Jednak niedawno odnaleziono sarkofag wspomnianego apostoła. Pierwsza wersja bazyliki wydała się Teodozjuszowi I za mało majestatyczna jak na tak znaczące miejsce dla całego religijnego świata.

Rozpoczęto budowę na dużą skalę, która położyła podwaliny pod budowę nowoczesnego kościoła. Budynek, który można dziś oglądać, ma klasyczny wygląd. Fasada jest udekorowana dość surowo i ozdobiona postacią Chrystusa, na której obu rękach znajdują się apostołowie: Piotr i Paweł. W projekcie pojawiają się echa stylu bizantyjskiego, a także architektury gotyckiej i barokowej. Bazylika jest szczególnie dumna ze swoich antycznych organów, których ostatnia przebudowa miała miejsce w XX wieku.

Sant'Andrea al Quirinale

Kościół ten to kolejny wybitny projekt Berniniego, zlecony przez zakon jezuitów na Kwirynale. Zakon potrzebował pomieszczeń na nowicjat, czyli okres nowicjatu, którego instytucję wprowadzono w XVI wieku. Kiedyś na miejscu Sant'Andrea al Quirinale znajdował się stary kościół, którego budynek jest zbyt zniszczony. Pozostał tylko jeden fundament – potężny fundament, na którym przez dziesięć lat budowano nową barokową bazylikę.

Sam Bernini uważał to za jedno ze swoich najlepszych dzieł i mógł siedzieć w środku godzinami, ciesząc się świadomością, że to dzieło myśli architektonicznej należy do jego autorstwa. Wewnętrzna przestrzeń kościoła jest bardzo kontrastowa – ciemne panele boczne korzystnie eksponują pięknie oświetloną centralną część pomieszczenia. Dominantą wnętrza jest obraz „Męczeństwo św. Andrzeja” Guillaume Courtois.

Kościół św Praksedy

Ten zabytek architektury z IX wieku nie wyróżnia się zbytnio na ogólnym tle rzymskich ulic. Niemal goła fasada mocno kontrastuje z przepychem i luksusem dekoracji wnętrz. To tutaj znajduje się kościół tytularny, który znany jest przede wszystkim z piękna antycznych fresków oraz obecności dużej liczby szczątków świętych i wielkich męczenników. Jego nazwa pochodzi od św. Praksedy i znajduje się w miejscu dawnego baptysterium poświęconego temu samemu świętemu.

Życie tej kobiety spłynęło do nas w opowieściach i legendach, ale zasłynęła przede wszystkim tym, że zgodnie z kanonami obrządku chrześcijańskiego pochowano męczenników zamurowanych w rzymskich katakumbach. Dziś w krypcie znajduje się ponad dwa tysiące szczątków świętych. Ich imiona wyryte są na marmurowych płytach.

San Lorenzo Fuori Moore

Kościół ten, nietypowy z architektonicznego i historycznego punktu widzenia, znajduje się poza murami miasta, gdyż wcześniej chrześcijańskie kościoły wznoszono na miejscach pochówku męczenników, którzy – zgodnie z wymogami kanoników – oddali życie za wiarę. I zostali pochowani zgodnie ze starymi rzymskimi zwyczajami poza murami miasta. Projekt kościoła jest więcej niż oryginalny: w rzeczywistości jest to seria niezależnych kościołów, które zostały po prostu połączone.

Do II wojny światowej kościół papieża Pegaliusa i kościół papieża Honoriusza były wyraźnie widoczne w swoim wyglądzie, ale jeden pocisk wroga zniszczył tę niesamowitą symbiozę. Większość cennych fresków zaginęła, przetrwały jedynie marmurowe freski i kilka wczesnochrześcijańskich sarkofagów. Również stara część kościoła, pochodząca z VI wieku, nie została faktycznie naruszona. Pozostałe pomieszczenia musiały zostać zrekonstruowane.

Kościół św. Konstancy

Pierwsze wersje świątyni pochodzą z III wieku naszej ery. Jej budowa kojarzy się z imieniem Konstantyna Wielkiego, który postanowił wybudować mauzoleum dla swoich córek. Budowa rozpoczęła się natychmiast i bardzo szybko w pobliżu drogi Nomentara wyrósł schludny, jasny budynek z ornamentami, mozaikami z wizerunkami Jezusa Chrystusa i pięknym obrazem kopuły. To prawda, że mauzoleum stopniowo zaczęło zamieniać się w bazylikę: najpierw pojawiła się chrzcielnica do obrzędu chrztu, a potem inne atrybuty kościoła. Tak to widzimy dzisiaj.

Tourism.com.de poleca w Rzymie następujące hotele: