Zabytki Erewania – 30 najciekawszych miejsc
Miasto położone w dwóch strefach krajobrazowych na lewym brzegu rzeki Araks jest najstarszym miastem na świecie. Jej historia rozpoczęła się od twierdzy Erebuni, którą ufundował król starożytnego państwa Urartu – Argiszti I. Wiarygodne informacje na ten temat odkryto podczas rozbiórki ruin: tekst klinowy na masywnej kamiennej płycie zawierał przekaz budowa twierdzy. Sądząc po pozostałościach fortecy, Erebuni znajdował się w miejscu, w którym obecnie znajdują się południowe przedmieścia Erewania. Miasto wyjątkowych budowli z wielobarwnego tufu, które przeżyło niejedną tragedię, zaczęło się aktywnie rozwijać i rozwijać po wstąpieniu do ZSRR, zamieniając się na przestrzeni dziesięcioleci w piękną stolicę Armenii. Unikalne zabytki Erewania, ucieleśniające przeszłość i teraźniejszość, cieszą się dużym zainteresowaniem turystów.
Wielka kaskada
Nie każda stolica świata może pochwalić się tak wyjątkową konstrukcją, jak kompleks architektoniczno-schodowy Grand Cascade. Wspaniała konstrukcja o niesamowitym pięknie i oryginalności jest jasnym, nowoczesnym symbolem stolicy Armenii. Wielostopniowe schody wykonane z tufu szlachetnych odcieni schodzą ze szczytu wzgórz Kanaker na ulicę Tamanyan, gdzie na placu znajduje się pomnik narodowego architekta Armenii A. I. Tamanyana.
Klatka schodowa łącząca górne dzielnice miasta z dolnymi stanowi centrum całego kompleksu kulturalno-architektonicznego, na który składają się fontanny o niesamowitej urodzie, pomniki, obeliski, muzea, parki i skwery. Budowa Kaskady rozpoczęła się w latach 80. ubiegłego wieku i została ukończona dopiero w 2009 roku. Obiektywnymi przyczynami tak długoterminowej budowy były straszliwe trzęsienie ziemi w 1988 roku, upadek ZSRR i problemy, które piętrzyły się w kraju. Wstrzymaną budowę wznowiono w 2002 roku, kiedy prawa do niej nabył Amerykanin o ormiańskich korzeniach J. Cafesjian.
Zgodnie z jego planem pod schodami urządzono pomieszczenia dla galerii sztuki antycznej, a górna część Kaskady stała się miejscem prezentacji dzieł współczesnych twórców. Teraz są ciekawe rzeźby współczesnych artystów awangardowych, w szczególności Fernando Botero (Ameryka Południowa). Jego wyrazista rzeźba „Czarny kot” budzi entuzjastyczne recenzje publiczności.
Zarezerwuj prywatny transfer z lotniska do hotelu za 1200 RUB
Błękitny Meczet
Symbol przyjaźni irańsko-ormiańskich, Błękitny Meczet, nazwany tak ze względu na kolor kopuły, został wzniesiony w 1766 roku z rozkazu gubernatora Chanatu Erywańskiego Qajar na powierzchni 7 tysięcy metrów kwadratowych. m. Teraz jest to największy funkcjonujący meczet na całym Kaukazie. Początkowo budynek meczetu miał 4 minarety, z których tylko 1 przetrwał do dziś.
Nad muzułmańską katedrą wznoszą się trzy kopuły wyłożone niebieskimi fajansowymi płytkami z majoliką. Minaret o długości 24 m znajduje się w południowo-wschodnim skrzydle meczetu, gdzie znajdują się również pawilony (28); w skrzydle północnym – biblioteka, w której pragnący uczyć się języka perskiego; oraz sala wystawowa prezentująca różne muzułmańskie sztuki i rzemiosło.
Południowa część katedry to duża sala modlitewna, do której muzułmanie z Erewania przychodzą na świąteczne modlitwy. Wewnętrzny dziedziniec meczetu, w cieniu wielowiekowego drzewa morwowego, ulubione miejsce za jego życia, geniusza poezji ormiańskiej, Yeghish Charents. W czasach sowieckich budynek meczetu zajmowało Muzeum Historii i Przyrody, potem planetarium, ale od 1995 roku Błękitny Meczet ponownie stał się aktywnym ośrodkiem duchowej kultury muzułmańskiej.
Dom Muzeum Arama Chaczaturiana
Muzyka Chaczaturiana wchłonęła kaukaski temperament, orientalny smutek, szczerą czułość, ognistą pasję, majestatyczną powściągliwość i najjaśniejszą ekspresję. Wystarczy przypomnieć jego wyjątkowo emocjonujący walc do dramatu Lermontowa „Maskarada”. Czy można obojętnie posłuchać iście magicznego „Tańca szabli” z baletu „Gayane”, którego uderzający rytm łączy się z lirycznym pięknem dźwięku?!
Cała muzyka wielkiego muzycznego geniuszu na długo będzie podniecać serca słuchaczy. Pomimo tego, że kompozytor, dyrygent, muzyk i aranżer nie zawsze mieszkał w Armenii, wiele zrobił dla dawnej ormiańskiej muzyki ludowej, tchnąc w nią nowe życie. Wdzięczni rodacy otworzyli Muzeum Chaczaturian w roku jego wyjazdu (1982) w domu, w którym mieszkał jego starszy brat Waginak
Po otwarciu przez wszystkie lata muzeum jest uzupełniane eksponatami związanymi z Aramem Iljiczem. Dosłownie z całego świata wręczają je wielbiciele talentu genialnego kompozytora. Przykładem jest historia fortepianu Pleyel. Podczas tournée kompozytora po Brazylii został zaproszony przez słynny antykwariusz z Sao Paulo – Mostijyan, który zakupił z tej okazji instrument muzyczny. Grał na nim Chaczaturian, a następnie na prośbę właściciela nabazgrał swój autograf na pokrywie pianina.
ogród zoologiczny
Najbardziej malowniczym miejscem z bogatą florą i fauną jest ogród zoologiczny, założony w 1941 roku z inicjatywy profesora Sarkisova. Wojna wstrzymała na 4 lata zakrojoną na szeroką skalę budowę, ale potem rozpoczęto aktywne prace nad wyposażeniem ogrodu zoologicznego na 25 hektarach. W efekcie powstał znakomicie zaprojektowany teren z wybiegami, basenami, rzeźbami, fontannami, dziecięcymi karuzelami.
Posadzono tu około 2500 różnych drzew, 3000 krzewów ozdobnych i wieloletnich kwiatów. Teraz zoo to prawdziwa oaza, w której żyje prawie 3000 osobników z trzystu gatunków, w tym ssaki, ptaki, gady, bezkręgowce i ryby. Skład mieszkańców stale się poszerza: na cześć 70-lecia zoo zakupiono koziorożce, mandryle (gatunek małp), lemury, latające psy z Egiptu, które teraz dają zdrowe potomstwo.
Opiekunowie zwierząt starają się stworzyć środowisko jak najbardziej zbliżone do dzikiej przyrody: smakołyki dla zwierząt są wieszane lub pakowane w kartonowe pudła, aby zwierzęta aktywnie się poruszały, „zbierając” jedzenie. W wakacje zoo zamienia się w arenę ciekawych spektakli, atrakcji, występów animacyjnych i różnorodnych pokazów. Wszyscy odwiedzający, niezależnie od wieku, oczekują tu tylko pozytywnych emocji i niezapomnianych wrażeń.
Twierdza Erebuni
Jak każde miasto o starożytnej historii, Erywań ma swój rodowy dom w postaci tysiącletnich ruin prehistorycznej twierdzy Erebuni, położonej na wzgórzu Arin-Berd i zajmującej powierzchnię 100 hektarów. Sądząc po pozostałościach fortyfikacji, miasto-twierdza powstało na skalę godną silnego i wpływowego władcy, takiego jak król Argiszti I (782 pne) w starożytnym państwie Urartu. Taki wniosek można wysnuć z największych budowli Erebuni – pałacu królewskiego i świątyni Susi, gdzie zachowały się luksusowe, wysoce artystyczne malowidła ścienne, wykwintne ozdoby wykonane drogimi farbami.
Najcenniejszym eksponatem jest fragment płyty, na której wyryto pismem klinowym tekst informujący o założeniu twierdzy. Wiele starożytnych zabytków ilustrujących cywilizację Urartu znajduje się w Muzeum Erebuni, znajdującym się na jednym ze zboczy wzgórza. W starożytnej fortecy wszystko jest przesiąknięte tajemniczymi tajemnicami, które nie zostały w pełni ujawnione, dlatego przyciąga ona tysiące pielgrzymów.
Droga w górę nie jest łatwa, więc musisz obliczyć swoje możliwości fizyczne. Wciąż nie ma tu rozwiniętej infrastruktury: wchodząc do twierdzy trzeba zabrać ze sobą wodę i żywność. Pomimo tych niedogodności, dotknięcie odległej przeszłości pozostawia głęboki emocjonalny ślad na duszy.
Pomnik „Matka Armenia”
II wojna światowa nie ominęła Armenii, która wysłała na front wielu swoich obywateli, którzy oddali życie za zwycięstwo w wojnie z faszyzmem. Pomnik Matki Armenii jest logicznym ucieleśnieniem idei pokoju, wyrażonej w majestatycznej rzeźbie. Kiedyś na miejscu tego pomnika znajdował się pomnik Stalina, który wieńczył aleję o tej samej nazwie, która zastąpiła ulicę ormiańską.
W przeciwieństwie do rzeźby Mamaeva Kurgana „Matka Armenia” chowa miecz i nie trzyma go nad sobą. Ten gest i leżąca u jej stóp tarcza to symbole pokoju, warunkowego powołania do życia bez wojny. Niestety, pod koniec lat 80. ubiegłego wieku Armenia ponownie musiała przejść przez okropności straszliwej bratobójczej wojny w Górskim Karabachu.
U stóp pomnika otwiera się Muzeum Ministerstwa Obrony Armenii, w którym eksponowane są trofea wojskowe, rzeczy osobiste, mundury i portrety bohaterów wojennych. Prezentowane są unikatowe dokumenty archiwalne, broń, listy frontowe od żołnierzy. Obok pomnika rzeźbiarskiego znajduje się Grób Nieznanego Żołnierza, na którym płonie Wieczny Płomień. Ogromna liczba ludzi w różnym wieku gromadzi się tutaj w pamiętnych dla Armenii datach.
Muzeum Ludobójstwa Ormian
Na jednym z pobliskich zielonych wzgórz otwarte jest Muzeum Pamięci Ludobójstwa, poświęcone bezprecedensowym okrucieństwu, jakie Turcy okazali Ormianom w latach 1915-1922. Na przestrzeni lat w masakrze zginęło prawie 1,5 miliona Ormian zamieszkujących terytorium Imperium Osmańskiego. Była to okrutna zemsta niewinnych ludzi za pokonanie Turków w bitwach pod Sarykamyszem z wojskami rosyjskimi, którym pomagali Ormianie. Cały świat uznał, że było to ludobójstwo Turków i potępił rząd młodoturecki za jego szalone okrucieństwo.
W 80. rocznicę straszliwej tragedii wybudowano dwupiętrowy budynek, symbolicznie niemal całkowicie położony pod ziemią, niczym krypta grobowa. Alegoryczna jest forma struktury wewnętrznej w postaci kręgów piekielnych, przez które musiały przejść nieszczęsne ofiary ludobójstwa, które zginęły pod nożami. Pomieszczenia półpiwnicowe pierwszego piętra zarezerwowane są na usługi administracyjno-techniczne, bibliotekę, archiwum i magazyny. Istnieje również sala konferencyjna mogąca pomieścić 170 osób.
Wszystkie eksponaty muzealne znajdują się w 3 salach II piętra o łącznej powierzchni 1000 m2. m. Nie można zobaczyć żałobnych fotografii bez emocjonalnego podniecenia; czytać nagłówki gazet; przeglądanie książek o brutalnych egzekucjach.
Muzeum Siergieja Parajanowa
Nazwisko niezwykłego artysty i reżysera Siergieja Paradżanowa stało się powszechnie znane rosyjskiej publiczności dopiero na początku pierestrojki. Wcześniej awangardowe dzieła utalentowanego twórcy o niezwykłym artystycznym światopoglądzie nie były popularyzowane w ZSRR. Jego film Shadows Disappear at Noon był emocjonalnym szokiem dla kinomanów, podobnie jak Kolor granatu.
Dom-muzeum znajduje się na wysokim klifie nad wąwozem, skąd widać urzekające okoliczne krajobrazy. Dwupiętrowy budynek został wybudowany specjalnie dla artysty, który nie miał czasu w nim zamieszkać. Jeden z bliskich przyjaciół Paradżanowa, Sarkisjan, który został dyrektorem muzeum, mozolnie pracuje nad poszerzeniem kolekcji.
Fotografie z ostatnich 14 lat życia geniusza, wykonane przez Sarkisjana, dają szerokie wyobrażenie o wielkim synu Armenii. Jego autorskie kolaże, obrazy, instalacje odsłaniają bogaty wewnętrzny świat artysty, pomagają lepiej zrozumieć sens i idee jego prac. Tutaj szara rzeczywistość, z punktu widzenia szczególnej wizji artysty, zamienia się w jasną, radosną, afirmującą życie atmosferę.
Śpiewające Fontanny
Wspaniałym widowiskiem w centrum są Śpiewające Fontanny, sztuczny cud ormiańskich projektantów i architektów, którzy swoim pomysłem udekorowali główny plac stolicy. Rozpoczynająca się wieczorem wodno-muzyczna ekstrawagancja przyciąga rzesze mieszkańców i gości miasta. Zafascynowani magiczną grą światła i uduchowioną muzyką, w rytm której poruszają się wielobarwne strumienie wody, ludzie wyglądają jak oczarowani perfekcyjną kreacją ludzkiego umysłu i rąk.
Zasługa w stworzeniu unikalnej konstrukcji należy do grupy entuzjastycznych inżynierów kierowanych przez znanego w kraju profesora, doktora nauk technicznych Abrahamyana. Wzięli za podstawę “śpiewające” fontanny z Niemiec, dodając swoją techniczną “zapał” i stworzyli prawdziwe arcydzieło tego rodzaju. Akompaniament muzyczny zawiera wspaniałe przykłady klasyki, motywów narodowych, muzyki rockowej i popowej w najlepszym wydaniu.
Wspaniałym wieczornym show na zakończenie dnia towarzyszy nieśmiertelny chanson wielkiego rodaka Ormian Charlesa Aznavoura „Wieczna miłość”. Musimy oddać hołd francuskiej diasporze Ormian za odrestaurowanie fontann w 2007 roku, w które zainwestowano dużo pieniędzy. Dzięki temu cudowne „Śpiewające Fontanny” nadal urzekają i czarują mieszkańców.
Rzeźba „Człowiek z liter”
Podobnie jak w innych stolicach europejskich, w Erewaniu, obok klasycznych zabytków przeszłości, u stóp Wielkiej Kaskady znajdują się awangardowe rzeźby współczesnych autorów. Jedną z takich rzeźb jest „Człowiek z listów” hiszpańskiego modernistycznego rzeźbiarza i artysty Jaume Plensa, znanego już w Europie ze swoich wyjątkowych dzieł. „Człowiek liter” to pomniejszona kopia francuskiej rzeźby o wysokości 8 m (na świecie jest kilka takich kopii).
Rzeźba siedzącego mężczyzny wykonana jest z metalowych (ze stali nierdzewnej) liter alfabetu łacińskiego, chaotycznie połączonych w jedną całość za pomocą spawania. Niezwykła rzeźba jest nieodparcie piękna, gdy świeci, przeniknięta promieniami słońca niczym latarnia rozumu i wiedzy. Właśnie to znaczenie autor włożył w swoje dzieło i nie zatracił. Rzeźby zainstalowane w Moskwie, Paryżu, Andorze cieszą się stałym zainteresowaniem publiczności. Mieszkańcy mają pełen szacunku stosunek do swojego „człowieka liter”.
Świątynia Zwartnotów
Każdy, kto był w Erewaniu i widział główne zabytki, wierzył, że wszystkie ciekawe rzeczy są za sobą. Ale kiedy zobaczył Świątynię Zvartnots, był do głębi zszokowany luksusową architekturą ruin. Monumentalne piękno struktur rezerwatu archeologicznego, jakim jest obecnie Zvartnots, jest po prostu oszałamiające. Wydaje się, że nie ma nic piękniejszego w architekturze niż te starożytne pozostałości świątyni „Niebiańskich Aniołów” (jak brzmi Zvartnots w tłumaczeniu).
Prowadzone tu prace wykopaliskowe ujawniły bezcenne ruiny budowli świątynnych wzniesionych za czasów katolikosa Nersesa III w latach 641-661, znanych pod przydomkiem „Budowniczy”. Sądząc po zachowanych wspaniałych kolumnach z licznymi zdobieniami, przydomek ten był w pełni uzasadniony. Według legendy podczas wizyty cesarza bizantyjskiego tak go zachwyciło majestatyczne piękno świątyni, że od razu zapragnął zbudować ją w Konstantynopolu. Po drodze zaproszony architekt zmarł, a plan cesarza nie doszedł do skutku.
Świątynia była okrągłą kopułą, wykonaną z jasnoszarego i czarnego tufu, o trzech kondygnacjach o łącznej wysokości 49 metrów i średnicy pierwszej kondygnacji 35 m. Świątynia oparta była na ogromnym cokole schodkowym, który przetrwał do tego dnia w niektórych miejscach. Półokrąg złożony z 6 kolumn tworzył krzyż wpisany w okrąg, który symbolizował Świat. Dolną kondygnację świątyni otaczał fryz z misternie wzorzystą płaskorzeźbą przedstawiającą gałązki granatu i pnącza, symbolizujące rozwój świata i człowieka.
Na terenie pałacu katolików znajdują się części, które można wykorzystać do oceny jego dawnej świetności. O skali produkcji wina świadczą ruiny winnicy z dużymi ceramicznymi pojemnikami. Obecnie na terenie starożytnej świątyni trwają prace archeologiczne i konserwatorskie, aby takie piękno nie odeszło nieodwołalnie w przeszłość.
Plac Wolności
Plac Wolności pojawił się w mieście na początku XX wieku. Jego główny wystrój – Akademicki Teatr Opery i Baletu – powstał w 1933 roku na miejscu kaplicy Getsemena. Naprzeciw majestatycznej budowli, której dwupoziomowa fasada jest ozdobiona łukowymi gzymsami z pilastrami i kolumnami z kapitelami, na betonowych cokołach siedzą figury z brązu pisarza Hovhannesa Tumanyana i kompozytora Aleksandra Spendiarowa.
Jezioro Łabędzie znajduje się w pobliżu Świątyni Melpomeny. Swoim kształtem sztuczny zbiornik wodny, nazwany na cześć baletu Czajkowskiego, przypomina największe kaukaskie jezioro Sewan. Płaczące wierzby otaczają brzeg, obłożone granitem, kamery turystów klikają na malowniczy, garbaty most. W 2015 roku na skarpie wystąpił amerykański raper Kanye West, szokując publiczność nagłym skokiem do czystej wody.
Szczyt popularności Placu Wolności przypada na zimę. W czasie świąt noworocznych rośnie tu piękna choinka, w pobliżu organizowane są imprezy rozrywkowe. Jezioro zamienia się w jedyne w mieście lodowisko na świeżym powietrzu. Rdzenni mieszkańcy akwenu – białe i czarne łabędzie – na zimę udają się do zoo, a ich miejsce zajmują miłośnicy łyżwiarstwa figurowego.
Plac Francji
France Square to hołd złożony V Republice, która w 1915 roku udzieliła nieocenionej pomocy Ormianom uciekającym przed ludobójstwem. Ceremonia otwarcia placu, która miała miejsce we wrześniu 2006 roku, zbiegła się w czasie z oficjalną wizytą Jacques'a Chiraca w kraju. Po uroczystych wydarzeniach odbył się wspaniały koncert plenerowy, w którym wziął udział Charles Aznavour.
Pięć lat później Erewan odwiedził Nicolas Sarkozy. Prezydent nie przybył z pustymi rękami. W prezencie głowa Francji podarowała miastu jedno z nieśmiertelnych arcydzieł Auguste'a Rodina – rzeźbę przedstawiającą artystę Julesa Bastiena-Lepage'a trzymającego paletę i pędzle. Pomnik jest dokładną kopią posągu, który Rodin zainstalował na grobie malarza we wsi Damville.
Odlany z brązu Bastien-Lepage wznosi się w centrum Place de France, jednego z najbardziej ruchliwych skrzyżowań stolicy. Ze wszystkich stron rzeźbę otaczają symbole Armenii: aleja Mesropa Mashtotsa, Narodowy Teatr Opery i Baletu, Państwowe Konserwatorium, pomniki Aleksandra Tamanyana, Arama Chaczaturyana, Martirosa Saryana, Williama Sarojana i Komitasa.
Plac Republiki
Sercem stolicy Armenii – Placu Republiki – było najlepsze dzieło architekta Aleksandra Tamanyana. Centralne miejsce miasta, którego budowę i wyposażenie zajęło 32 lata (1926-1958), słynie z monumentalnych budowli. Świąteczny wygląd budynków, łączący neoklasycyzm z narodowym smakiem, nadaje dekoracja z biało-różowego tufu wulkanicznego.
Podstawą zespołu architektonicznego jest Dom Rządowy, Ministerstwo Energii i Spraw Zagranicznych, Narodowe Muzeum Historyczne, Poczta Główna i Hotel Mariott Armenia. Okazałe budynki otaczają deptak i gigantyczny basen. Plac Republiki nie omija nie tylko turystów, ale także mieszkańców.
Jest tu szczególnie tłoczno w letnie wieczory, kiedy słońce chowa się za szczytami gór, a nadchodzi dobroczynny chłód. Od maja do października o godzinie 21:00 rozpoczyna się pokaz tańczących fontann. Dysze wodne strzelające do 50 metrów są zsynchronizowane z efektami świetlnymi i muzyką. W repertuarze znajdują się wątki współczesne i dzieła klasyczne. Barwny spektakl kończy się nieśmiertelnym arcydziełem Charlesa Aznavoura – kompozycją „Wieczna miłość”.
Wernisaż na pchlim targu
Na pchlim targu Vernissage oddalonym o kilometr od Placu Republiki można kupić pamiątki i poznać niepowtarzalny smak handlu „w stylu ormiańskim”. W latach 80. XX wieku w tym miejscu otworzono bazar, na którym sprzedawano zjedzone przez mole śmieci: dawno niemodne ubrania, zardzewiałe naczynia, wyschnięte książki, wytarte płyty gramofonowe i porcelanowe kubki babci.
Dziś Wernisaż to muzeum historii i wizualna pomoc sztuki ludowej. Jarmark jest wypełniony po brzegi wszechobecnymi magnesami, obrazami, samodziałowymi tekstyliami, tradycyjnymi lalkami, instrumentami muzycznymi, ręcznie robioną biżuterią, zabytkowymi naczyniami miedzianymi, dywanami i pamiątkowymi kamieniami z tufu. Turystyczne bibeloty współistnieją tu z naprawdę wyjątkowymi rzeczami.
Ekskluzywny nie może być tani – na przykład ceny srebra kolekcjonerskiego sięgają 2000 USD. Wernisaż jest otwarty w soboty i niedziele, handel odbywa się od 09:00 do 16:00. Aby zobaczyć wystarczająco dużo kolorowych ciekawostek, warto przeznaczyć cały dzień na wycieczkę na targ. Liczne namioty z napojami i narodowym fast foodem nie pozwolą zgłodnieć.
Plac Sacharowa
Na skrzyżowaniu ulic Puszkina, Wardanantów i Nalbandyanu znajduje się mały Plac Sacharowa – rodzaj „galerii” stylów architektonicznych, które zdominowały Armenię przez ostatnie 60 lat. W ten sposób budynki Administracji i Straży Pożarnej, usytuowane po stronie południowej i wschodniej, wchłonęły najlepsze cechy popularnego w latach 20-40 XX wieku „klasycyzmu prowincjonalnego”.
Do 1990 roku plac nosił imię przywódcy azerbejdżańskiego ruchu rewolucyjnego Azizbayova. Pomnik komisarza Baku wzniesiony w 1932 r. został rozebrany w 1988 r., w szczytowym okresie ruchu karabaskiego. Rok później, po śmierci akademika A. D. Sacharowa, władze miasta postanowiły zmienić nazwę placu na cześć słynnego naukowca i działacza na rzecz praw człowieka.
W 2001 roku na środku placu pojawił się pierwszy w Związku Radzieckim pomnik Sacharowa. Autorami pomnika są Levon Galumyan, Ferdinand Arakelyan, Nerses Charkhchyan i Tigran Arzumanyan. Ceremonii otwarcia poprowadzili burmistrz Erewania i premier kraju. Około 5000 osób przybyło, aby uczcić pamięć wielkiej humanisty i osoby publicznej, która jako pierwsza w ZSRR wystąpiła w obronie uzasadnionych żądań Ormian z Karabachu.
„Jestem Francuzem i Ormianinem”, powiedział o sobie Charles Aznavour (Shakhnur Aznavourian). Muzyk urodził się w rodzinie etnicznych Ormian, którzy wyemigrowali do Francji w 1923 roku. Związek artysty z jego historyczną ojczyzną nigdy nie osłabł. Podczas potężnego trzęsienia ziemi w Spitak, piosenkarka zebrała kraje zachodnie, które wyciągnęły pomocną dłoń do dotkniętych klęską żywiołową. W 2009 roku Karol objął stanowisko ambasadora Armenii w Szwajcarii.
W 2001 roku mały, ale bardzo przytulny półokrągły plac przed kinem Moskwa nazwano imieniem Aznavoura, honorowego obywatela Erewania i narodowego bohatera kraju. Sam bohater okazji wziął udział w uroczystych wydarzeniach. A 12 lat później w Alei Gwiazd, która pojawiła się tutaj w 2010 roku, zapaliła się nominalna gwiazda króla światowego chanson.
Obecnie Plac Aznavour to jedno z najpopularniejszych miejsc w mieście. W centrum znajduje się dwupoziomowa fontanna. Obramowany jest kamiennymi konstrukcjami przypominającymi płatki kwiatów, ozdobionymi figurami znaków zodiaku. Ogromne szachy i ogromne metalowe rzeźby przedstawiające konia, byka, pająka i niedźwiedzia również stanowią atrakcję placu.
Miłośnicy parku
Na jednej z największych arterii stolicy – Alei Marszałka Baghramyana – obok budynków Zgromadzenia Narodowego i Rezydencji Prezydenckiej znajduje się Park Zakochanych (do 1995 r. – Barekamutyun (Park Przyjaźni)). Nowa nazwa terenu rekreacyjnego nie została nadana przypadkowo. Przytulny zielony zakątek często odwiedzają wesoło gruchające pary i nowożeńcy w towarzystwie fotografów ślubnych pstrykających migawkę wśród romantycznych mini-wodospadów i zadbanych drzew.
W parku nie zawsze panowała cisza i wdzięk. Pod koniec XX wieku miejsce to było w opłakanym stanie. W 2008 roku sytuację poprawił filantrop Albert Poghosyan, który sfinansował odbudowę miejskiej oazy. A francuski projektant krajobrazu Pierre Rambach uosabiał piękno malowniczych krajobrazów Armenii i surowość tradycyjnej japońskiej architektury w odrestaurowanym parku.
Dziś wszystko tutaj jest bardzo „europejskie”. Obszar 2,5 hektara przecinają wygodne ścieżki pokryte drobnym żwirem i płytkami. Pełen wdzięku mosty przerzucane są przez ozdobne rzeki i jeziora, starannie przystrzyżone trawniki wypełnione są różnymi rzeźbami. W parku regularnie odbywają się wystawy sztuki, festiwale muzyczne i plenerowe pokazy filmowe.
Narodowa Galeria Armenii
Jedną z najbardziej uderzających budowli otaczających Plac Republiki jest pompatyczny neoklasyczny budynek zbudowany z tufy wulkanicznej. Górne piętra tego architektonicznego piękna zajmuje Galeria Narodowa założona w 1921 roku. Jej pierwszymi eksponatami były płótna zaczerpnięte z czasowych wystaw malarzy ormiańskich. Obecnie kolekcja obejmuje ponad 26 000 dzieł sztuki.
Świat artystów ormiańskich przedstawiony jest w całej jego różnorodności. Departament Narodowy ma około 7000 obrazów, wśród których znajdują się starożytne freski, średniowieczne miniatury, dzieła mistrzów okresu nowego i najnowszego. Sercem ekspozycji jest druga co do wielkości (po Galerii Teodoskaja) kolekcja obrazów Iwana Ajwazowskiego (Hovhannes Ayvazyan). Oprócz arcydzieł słynnego malarza morskiego ściany muzeum zdobią płótna Hakoba Kojoyana, Martiros Saryana, Panosa Terlemezyana, Gevorga Bashindzhakhyana.
Dział mistrzów europejskich i rosyjskich obejmuje dzieła, które wyszły spod pędzla znanych mistrzów. Imiona Rubensa, Donatello, Strozziego, Tintoretta, Lewitana, Serowa, Bryulłowa, Chagalla brzmią jak niebiańska muzyka dla wielbicieli sztuki światowej. Ponadto odwiedzający galerię znajdą obszerne ekspozycje rzeźby, grafiki oraz rzemiosła artystycznego.
angielski park
Najstarszy park – Park Angielski (Teatralny) – obchodził 160-lecie swojego istnienia. Zielona oaza pojawiła się na mapie stolicy w 1860 roku, stając się fragmentem dużego parku publicznego, który rozciągał się do najmodniejszej części miasta – ulicy Astafiewskiej (obecnie Abowian). Przytulne rezydencje, prywatne sklepy, drogie restauracje i luksusowe domy stworzyły niepowtarzalną, spokojną atmosferę starego Londynu.
Wraz z nadejściem władzy radzieckiej park został przemianowany na cześć dzielnych komisarzy Baku. Historyczną nazwę terenu rekreacyjnego przywrócono dopiero w 1991 roku. Dziś Park Angielski robi podwójne wrażenie. Z jednej strony terytorium uderza czystością i świeżością. Znajdują się tu szerokie zacienione alejki, pachnący ogród różany, sekcja dla dzieci, fontanna i Teatr Sundukyan – największa świątynia Melpomenów w kraju.
Strefy przypominające kadry z dawnych filmów kontrastują z europejskimi wymierzonymi i zadbanymi obszarami. Te nostalgiczne zakątki to ulubione miejsce emerytów, którzy przychodzą do parku, aby odpocząć, odetchnąć świeżym powietrzem i porozmawiać z rówieśnikami.
Park Zwycięstwa
Wspinając się na sam szczyt słynnej „Kaskady”, znajdziesz się przy wejściu do parku Akhtanakh, co w tłumaczeniu oznacza „Park Zwycięstwa”. Swoją nazwę otrzymał w latach 50. XX wieku. W czasach sowieckich porośnięta gęstą roślinnością oaza była największym terenem zielonym w stolicy.
Jako strażnik miasta pomnik „Matka Armenia” wznosi się na 51-metrowym cokole tufowym, który w 1967 roku zastąpił pomnik Stalina. Miedziana figura kobiety trzymającej w dłoni ogromny miecz uosabia wytrzymałość i męskość Ormian. U podnóża znajduje się muzeum, którego eksponaty poświęcone są latom Wielkiej Wojny Ojczyźnianej i konfliktowi w Górskim Karabachu. Nieopodal, przy Grobie Nieznanego Żołnierza, płonie Wieczny Płomień. Z boku rozciągała się Aleja Bohaterów.
Drugą atrakcją parku jest jezioro Arevik. Do 1969 r. wszyscy mieszczanie, od młodych do starszych, kąpali się w sztucznym zbiorniku o głębokości 8 m. Do nawadniania miejscowej roślinności wykorzystywano chlorowaną wodę. Teraz możesz jeździć łodzią i katamaranem po lustrzanej powierzchni. Nad jeziorem znajduje się teren rekreacyjny. Tutaj wszystko jest standardowe: zadbane alejki, małe kawiarenki i różne atrakcje.
Matenadaran
W tłumaczeniu ze starożytnego języka ormiańskiego słowo „Matenadaran” oznacza „depozytariusz”. Dlatego tak nazwano muzeum, w którego archiwach znajduje się jedna z największych kolekcji rękopisów na świecie. Skarbnica światowej kultury powstała w 1921 roku. Jego podstawą była kolekcja stworzona w V wieku przez założyciela ormiańskiego pisma Mesrop Mashtots.
Nawet sam budynek, którego ściany zawierają najrzadsze rękopisy, jest godny podziwu. Zbudowany w 1957 roku został zaprojektowany w tradycyjnym stylu średniowiecznej architektury. U podnóża budowli znajduje się rzeźba Masztotów przedstawiająca alfabet jego ukochanemu uczniowi Koryunowi. Kamienną fasadę zdobią bazaltowe figury wybitnych postaci nauki i sztuki.
Rarytasy Matenadaranu zainteresują tych, którym nie są obojętne „tradycje dawnych czasów”. Fundusz muzealny obejmuje około 17 000 rękopisów, 100 000 dokumentów archiwalnych i wielowiekowych folio, a także starożytne próbki tkanin, biżuterii i wytłoczeń w skórze. Wśród skarbów kolekcji znajduje się ważąca 27,5 kg książka „Sermons of Mush”, napisana w 1200 roku oraz 19-gramowy kalendarz kościelny przypominający pudełko zapałek z XVI wieku.
Teatr Opery i Baletu. A. Spendiarowa
Nieocenionym prezentem dla miłośników sztuki będzie wizyta w Teatrze Opery i Baletu, który zdobi Plac Wolności. Decyzję o utworzeniu opery stacjonarnej podjęto w 1932 roku. W styczniu 1933 r. odbyło się wielkie otwarcie, uświetnione wystawieniem „Almastu” Aleksandra Spendiarowa.
Teatr otrzymał własne mury w 1940 roku. Wspaniały półokrągły budynek, zaprojektowany przez architekta Tamanyana, jest symbiozą monumentalnych budowli epoki stalinowskiej i średniowiecznej zabudowy Wschodu. Wystrój wnętrz, zaprojektowany w jasnych kolorach, przyciąga uwagę marmurowymi kwadratowymi kolumnami i panelami ściennymi.
Na scenie Świątyni Melpomeny gościł musical „West Side Story” oraz opery „Król Edyp”, „Traviata”, „Faust”. Pierwszą produkcją niezależnego zespołu baletowego, zorganizowaną w 1934 roku, było Jezioro Łabędzie, od którego pochodzi nazwa malowniczego, ozdobnego stawu w pobliżu. Jednak repertuar teatru nie ogranicza się do arcydzieł światowej klasyki. Widzowie z dużym zainteresowaniem przyjmują występy współczesnych autorów Armenii.
Katedra św. Grzegorza Oświeciciela
W 2001 roku Armenia obchodziła ważne święto – 1700. rocznicę przyjęcia chrześcijaństwa w tym kraju. Z tą ważną datą zbiegła się w czasie budowa największego chrześcijańskiego kościoła na Zakaukaziu. Budowa, zainicjowana przez Katolikosa Wszystkich Ormian Galegina I, rozpoczęła się w 1997 roku. Po 4 latach dokonano uroczystej konsekracji zespołu kościelnego, przeznaczonego dla 1700 osób.
Chociaż katedra jest prawosławna, w jej wyglądzie nie znajdziesz zwykłych gładkich konturów, zaokrąglonych kopuł i świecących w słońcu krzyży. Wspaniały budynek, zaprojektowany przez architekta Stepana Kyurkchiana, wyróżnia surowość geometrycznych kształtów, powściągliwość palety kolorów i minimalny wystrój. Wysokość kompleksu świątynnego składającego się z dzwonnic i trzech kościołów wynosi 54 m, a łączna powierzchnia to 3822 m².
Wewnątrz katedry parafian witają przestronne ascetyczne sale. Światło wpada przez wąskie romańskie okna ozdobione kolorowymi mozaikami. Jest tu bardzo mało ikon i nie ma w ogóle fresków ściennych. W przedsionku znajduje się kapliczka, w której spoczywa obiekt kultu prawosławnych pątników – relikwie Równego Apostołom Grzegorza Oświeciciela.
Fabryka brandy w Erywaniu
Pikantny, żywy smak, pachnące przelewy dębu, suszonych śliwek, rodzynek i miodu, jedwabisty, lekko gorzkawy posmak – to wszystko charakteryzuje słynny ormiański koniak. Napój, którego sława już dawno wykroczyła poza granice kraju, ma swoje korzenie w odległej przeszłości. Według starożytnych rękopisów i znalezisk archeologicznych, produkcję radosnego bursztynowego eliksiru na terenie Armenii prowadzono już w XV wieku p.n.e.
Nowoczesna historia brandy ormiańskiej rozpoczęła się w 1887 roku. Kupiec Nerses Tairyan stworzył pierwszą fabrykę napojów alkoholowych w stolicy, która w 1953 roku została nazwana Yerevan Brandy Factory. Przez długie lata istnienia jej produkty zdobyły 115 złotych i 48 srebrnych medali. Butelki brzuszne z etykietą „Ararat” znane są w 40 krajach świata.
Zwiedzając fabrykę, można poznać zawiłości technologii produkcji autentycznego napoju, standardy smakowe i odmiany kolekcji, a także kupić upragnioną butelkę ze złotą zawartością o różnym stopniu starzenia. Przewodnik rosyjskojęzyczny wprowadzi Cię w ciekawostki dotyczące napoju, pokaże pachnące piwnice i sale, w których przechowywane są wielowiekowe beczki i naczynia – świadkowie narodzin słynnej produkcji.
Cafesjian Center for the Arts
U podstawy schodów prowadzących na szczyt Kaskady znajduje się wejście do niezwykłego muzeum. Jego kolekcja składa się z 5000 rzeźb, obrazów i instalacji, z których część znajduje się na zewnątrz. Utworzony w 2009 roku kompleks sztuki cieszy się dużą popularnością wśród turystów – dwa lata po otwarciu odwiedziło go ponad 1,2 miliona odwiedzających.
Pomysł stworzenia centrum wpadł na pomysł amerykańskiego biznesmena Gerarda Levona Cafesjiana, który podarował galerii część swojej osobistej kolekcji unikalnych dzieł współczesnych autorów. Wszystkie eksponaty eksponowane są w dwóch działach: wewnętrznej „Galeriach Sztuki” i zewnętrznej „Ogrodach Rzeźby”. W halach wewnętrznych znajdują się instalacje, prace fotograficzne, awangardowe obrazy, gigantyczne dzieła Swarovskiego i największa na świecie kolekcja dzieł ze szkła.
Naprzeciw kaskady w Ogrodach Rzeźby znajdują się posągi stworzone przez Stanislava Libensky'ego, Paula Coxa, Barry'ego Flanagana, Fernando Botero, Davida Martina, Lynn Russell Chadwick. Dzieła sztuki współczesnej można podziwiać codziennie od 8:00 do 20:00.
Muzeum Sztuki Nowoczesnej
Kolejnym eldorado dla miłośników Sztuki Nowoczesnej jest Muzeum Sztuki Nowoczesnej, znajdujące się przy Alei Masztotów. Wejście do galerii można łatwo znaleźć, patrząc na kreatywne rysunki graffiti zdobiące neokonstruktywistyczny dom. Wewnątrz znajdują się jasne hale ustawione jedna za drugą, których białe ściany i surowe linie mocno kontrastują z różnorodnością kształtów i kolorów eksponatów.
Powstanie Muzeum Sztuki Nowoczesnej datuje się na 1972 rok. W tym czasie na terenie ZSRR, gdzie dominował styl socrealizmu, kierunki awangardy, surrealizmu, modernizmu i futuryzmu były zakazane, więc otwarcie galerii sztuki stało się prawdziwą sensacją.
Kolekcja oparta jest na obrazach i rzeźbach pokolenia ormiańskich artystów lat sześćdziesiątych: Vruyr Galstyan, Minas Avetisyan, Ashot Hovhannisyan, Aratyun Kalents, Gayane Khachaturyan. Godne uwagi eksponaty obejmują kontrowersyjny Czerwony pokój Jeana Garzou, Przyjaźń Martina Petrosyana i Dworzec kolejowy Akopa Hakobyana.
ogród Botaniczny
Świetną opcją na spacer w upalny letni dzień jest wizyta w Ogrodzie Botanicznym. Zielony masyw o powierzchni około 90 hektarów powstał w 1935 roku. Po rozpadzie Związku Radzieckiego dalsze losy parku były zagrożone – finansowanie ustało, a kryzys energetyczny zmusił okolicznych mieszkańców do wycinania drzew na opał. Zmiana na lepsze została zarysowana w 1994 roku, po utworzeniu Centrum Ochrony Bioróżnorodności Roślin.
Tutejsze królestwo flory zachwyca różnorodnością. W szklarni zgromadzonych jest około 500 przedstawicieli flory tropikalnej i subtropikalnej. Naprawdę fantastyczny widok to kolorowe orchidee, pachnący jaśmin, wyjątkowe winorośle i awokado. Występują tu także najrzadsze egzotyki – australijska makadamia i ręka Buddy, której niezwykłe owoce wyglądają jak długie palce zwisające z ręki.
Ogrodnicy i architekci ucieleśnieni w miniaturowych modelach wszystkich naturalnych regionów Armenii. Spacerując malowniczymi alejkami, spotkasz jałowiec z doliny Ararat i juzgun półpustyni Gorovan oraz mieszkańca dorzecza Sevan, tatarak. Wielu przedstawicieli flory przybyło do kwitnącej oazy z Chin, Tajlandii, Indii i Ameryki.
Muzeum Sztuki Ludowej
Na ulicy Abowian znajduje się wyjątkowa galeria sztuki, w której przechowywane są próbki dzieł sztuki i sztuki dekoracyjnej. To Muzeum Sztuki Ludowej, którego tworzenie kolekcji rozpoczęło się w latach 30. ubiegłego wieku. Dom Kultury otrzymał własny budynek w 1978 roku.
W niezwykłej galerii nie ma dzieł profesjonalnych artystów i rzeźbiarzy. Wszystkie 12 000 obiektów znajdujących się w funduszu muzealnym to dzieło rzemieślników-amatorów, dla których kreatywność jest ulubionym hobby i sposobem wyrażania siebie. W swojej sztuce rzemieślnicy ludowi osiągnęli najwyższy poziom. Świadczą o tym eksponaty reprezentujące różne epoki kultury ormiańskiej.
Ekspozycja obejmuje koronki, gonitwę, ceramikę, wyroby ze szkła, mini-rzeźby, obrazy w stylu naiwnym, dywany runowe i dywany. Nieustannym zainteresowaniem cieszy się kolekcja tradycyjnej biżuterii wykonanej z metali szlachetnych, zdobionej onyksem, turkusem, granatem i obsydianem.
Dom Muzeum Martiros Saryan
Wybitny malarz ormiański Martiros Saryan (1880–1972) nazywany jest mistrzem koloru i świetlistym artystą. Popularność mistrza i jego popularność wśród krytyków sztuki były tak duże, że w listopadzie 1967 roku w Erewaniu otwarto muzeum, w którego zbiorach znalazły się płótna, szkice, grafiki i ilustracje książkowe autora. Obecnie opiekunką galerii jest wnuczka artysty, Sophia Saryan.
Obrazy Saryana są wyrazem tożsamości narodowej. Całą drogę twórczą artysty oświetlała miłość do Ojczyzny, jej wielowiekowej historii, cudownych krajobrazów i oczywiście ludzi. Armenia zajmuje centralne miejsce w pracy mistrza. Płótna przenoszą widza na małe dziedzińce, zalane światłem doliny, starożytne klasztory i na szczyty potężnych gór.
Galeria posiada około 200 eksponatów. Oprócz prac artysty wystawione są tu jego narzędzia pracy i przedmioty osobiste: pędzle, palety, nosze, zegary dziadka, antyki, meble. Pod szklanym atrium znajduje się chluba muzeum – część oryginalnego warsztatu twórczego malarza.